به عنوان دو روش متداول فرایند گالوانیزاسیون می‌­توان به گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد اشاره نمود. این دو روش به وفور در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌­گیرند.

آیا می­‌دانید گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد چه تفاوت­‌هایی با یکدیگر دارند؟ اگر پاسختان به این سوال منفی است، با ما همراه باشید تا شما را با این تفاوت‌­ها آشنا کنیم. بدین منظور بهتر است ابتدا فرایند گالوانیزاسیون را موشکافی کنیم.

آشنایی با فرایند گالوانیزاسیون

گالوانیزاسیون به فرایندی گفته می­‌شود که در طی آن یک روکش را بر روی هر فلز پایه ای اعمال کرده و بدین ترتیب زمینه افزایش کارایی، دوام و استحکام آن را فراهم می­‌سازند.

لازم است بدانید که فلز پایه شرکت کننده در این فرایند عمدتاً فولاد و فلزی که به منظور پوشش دهی مورد استفاده قرار می­گیرد، روی است.

استفاده از روکش روی بر روی فولاد ضد زنگ مقاومت آن را در برابر خوردگی تا حد قابل توجهی افزایش می‌دهد و بر طول عمر و ماندگاری آن می­افزاید.

به عنوان یکی از کاربردی‌­ترین محصولات ساخته شده با مفتول گالوانیزه می‌­توان به توری جوشی اشاره کرد. این نوع توری در دو نوع توری جوشی رولی و برگی موجود است.

حال که کم و بیش با فرایند گالوانیزاسیون آشنا شدیم، زمان آن فرا رسیده است که به معرفی گالوانیزه گرم، گالوانیزه سرد و بیان تفاوت‌­های این دو بپردازیم.

آشنایی با گالوانیزه گرم

در این روش قطعه فولادی مد نظر را در یک حمام مذاب “روی“ غوطه ور می‌­سازند تا بدین ترتیب پوشش محافظی از روی بر سطح آن ایجاد گردد. این پوشش از خوردگی قطعه جلوگیری به عمل می آورد.

فرایند گالوانیزه گرم شامل مراحل زیر می­باشد:

• آماده سازی
• تمیز کاری
• اعمال فلاکس
• گالوانیزه گرم
• سرمایش
• کنترل کیفیت

گفتنی است که قطعات گالوانیزه گرم جایگزینی اقتصادی و مناسب برای فولاد ضد زنگ هستند. طراحی این قطعات به گونه ای صورت می­‌پذیرد که امکان استفاده از آن­ها برای کاربردهای نیازمند مقاومت خوردگی بالا و طولانی مدت میسر می‌­باشد. 
مدل های مختلفی از ورق پانچ مانند ورق پانچ گالوانیزه و ورق سیاه با این روش تولید می‌شوند.

آشنایی با گالوانیزه سرد

گالوانیزه سرد یکی دیگر از رایج‌­ ترین روش­‌های گالوانیزاسیون است که از آن تحت عنوان نقاشی واقعی یاد می­‌کنند. در این روش گالوانیزاسیون یک پولیش غنی شده از روی مبتنی بر رزین را مورد استفاده قرار می­‌دهند.

رنگ روی به کار گرفته شده در گالوانیزه سرد گاهی با استفاده از ابزارهایی همچون برس، اسپری، غلطک و… اعمال می‌شود. گاهی نیز با به کارگیری وسایل الکتروگالوانیزه بر روی قطعه مورد نظر اعمال می­‌شود.

استفاده از گالوانیزه سرد به طور گسترده در شرایط آب و هوایی سخت همچون محیط­ های دریایی و صنعتی رایج است. لازم به ذکر است که این روش در مقایسه با سایر روش­‌های گالوانیزاسیون محافظت کمتری را عرضه می­‌دارد.

ورق پانچ روغنی از جمله ورق‌های پرکاربردی است که با این فناوری ساخته می‌شود.

گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد چه تفاوت­‌هایی دارند؟

اگرچه هدف نهایی هر دو فرایند به کارگیری یک پوشش بر روی فلز پایه است، اما از وجود تفاوت ­های چشمگیر میان آن­ها نمی‌­توان چشم پوشید.

به عنوان نمونه­‌هایی از مهم ­ترین تفاوت‌­های میان گالوانیزه گرم و سرد می‌­توان به موارد زیر اشاره کرد:

شرایط آبکاری

همان­گونه که اشاره کردیم، در گالوانیزه گرم فلز پایه را در وانی از روی مذاب غوطه ور می‌سازند. بدین ترتیب لایه‌ای از روی بر فلز پایه شکل می‌گیرد.

این در حالی است که در فرایند گالوانیزه سرد، نمک روی را بدون هیچ گونه گرمایشی با استفاده از فرایند الکترولیز بر روی فلز پایه قرار می‌­دهند.

اصلاحات فنی

در نوع گرم گالوانیزه نخست به چربی زدایی فلز پایه می‌پردازند. پس از طی مراحلی همچون شستشو و خشک کردن، آن را در روی مذاب غوطه ور کرده و در نهایت آن را سرد می­کنند.

در نوع سرد گالوانیزه پس از طی فرایند چربی زدایی و تنظیمات قبل از شروع فرایند، محلول نمک روی را با استفاده از الکترولیز بر روی فلز پایه رسوب می­دهند.

روند تیمار

گالوانیزه گرم که در طی آن بین دو فلز یک واکنش الکتروشیمیایی روی می­دهد، نوعی تیمار شیمیایی است. اما نوع تیمار در گالوانیزه سرد که در طی آن یک لایه روی بر فلز پایه می­نشیند، فیزیکی می­باشد.

عملکرد

غوطه ور کردن فلز پایه در گالوانیزه گرم، موجب ایجاد لایه ای یکنواخت از روی بر فلز پایه می‌­شود.

این لایه با قدرت به سطح فلز پایه می‌­چسبد. در نتیجه باعث افزایش مزایای فرایند گالوانیزه گرم می­‌شود.

افزایش مقاومت فلز پایه در برابر زنگ زدگی، خوردگی و… از مهم ­ترین مزایای این روش است.

لایه ایجاد شده در گالوانیزه سرد چندان یکنواخت نیست. از آن جا که این عمل در یک محیط مرطوب صورت می‌­گیرد، ممکن است به سادگی از بین برود.

سایر موارد

حفاظت ارائه شده توسط گالوانیزه سرد کمتر از گالوانیزه گرم می‌­باشد.

همچنین ماندگاری و مقاومت آن در مقابل سایش در حد گالوانیزه گرم نیست.

از نظر هزینه و قیمت، گالوانیزه سرد بسیار مقرون به صرفه است. در نتیجه برای استفاده سریع در سازه‌­های کوچک مناسب می‌باشد.

این در حالی است که نوع گرم هزینه بیشتری دارد و بیشتر در سازه‌­های بزرگ و مصارف صنعتی سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد.