ور‌ق‌ فولادی کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد، اما اغلب اوقات بدون تغییر شکل و اصلاح فرم آن نمی‌توان از این محصول استفاده کرد. به فرایندی که ورق‌های فولادی با ابعاد، اشکال و خواص مختلف را بوجود می‌آورد؛ نورد می‌گویند.

نورد دارای روش‌های متفاوتی است که نورد سرد یکی از آن‌ها محسوب می‌شود. در ادامه مطلب توضیحات بیشتری درباره فولاد نورد سرد و فرایند تولید آن در اختیارتان قرار می‌دهیم.

نورد سرد چیست؟

نورد سرد فرایندی است که اغلب بعد از نورد گرم به‌منظور شکل‌دهی و کاهش ضخامت روی فلز انجام می‌شود. فرایند آن باید در دمای محیط صورت می‌گیرد و به گرمای زیادی نیاز ندارد،‌ دلیل نامگذاری آن نیز همین ویژگی است.

در فرایند تولید نورد سرد،‌ ابتدا فلز آماده و اسیدشویی شده را میان غلتک قرار می‌دهند تا ضخامت آن کم شود و طول آن افزایش یابد.

در نتیجه محصولاتی مانند ورق روغنی با ابعاد دقیق، ضخامت مناسب، یکنواخت و باکیفیت بدست می‌آید که از آن می‌توان در صنایع مختلفی استفاده کرد‌.

فرایند و مراحل تولید نورد سرد

فرایند تولید طی مراحل مختلفی انجام می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها به ترتیب زیر است:

۱٫    آماده‌سازی

در‌ این مرحله به تمیز کردن سطح فلز از هرگونه آلودگی می‌پردازند یا مواد روان‌کننده روی فلز قرار می‌دهند تا فرایند نورد بهتر انجام شود.

این مرحله که به آن اسیدشویی نیز می‌گویند با کمک اسید کلریدریک صورت می‌گیرد.

۲٫    تاندم مداوم و نورد دو قفسه‌ای

برخی از صنایع به فولاد با ضخامت کم و محصولاتی مانند ورق استنلس استیل نیاز دارند. بنابراین، ضخامت ورق‌های اسیدشویی شده باید از طریق نورد سرد کاهش یابند.

در اینجا فلز را داخل دستگاه غلتک قرار می‌دهند و به‌صورت رفت و برگشت، ضخامت آن ‌را کاهش می‌دهند.

۳٫    آنیلینگ یا بازپخت

محصول فعلی از مرحله قبل دارای سختی بالایی است. به‌همین دلیل، نمی‌توان از آن به‌طور مستقیم استفاده کرد. از‌این‌رو، باید فرایند بازپخت را انجام دهند تا ورق نرم شود و ناهمگونی ‌آن‌ کاهش یابد.

در این مرحله، کلاف‌های فلزی را داخل کوره با دمای مناسب قرار می‌دهند تا حرارت ببینید و امکان شکل‌پذیری آن میسر شود.

۴٫    عبور از نورد پوسته‌ای

بعد از آنیلینگ یا بازپخت فولاد نورد سرد، باید محصول را در دمای محیط قرار دهند تا خنک شود. سپس با انجام نورد پوسته‌ای، استحکام و چقرمگی ورق‌ها افزایش می‌یابد و ورقی صاف با زبری‌ مناسب بدست می‌آید.

۵٫    عبور از خطوط نهایی و تولید محصول فلزی به دو شکل رول یا شیت

در‌ مرحله آخر، کلاف‌ها باید به خطوط اصلاح و برش وارد شوند.‌ در اینجا، سطح ورق مورد بازرسی قرار می‌گیرد و کلاف‌ها را باتوجه به درخواست مشتری به‌صورت رول یا شیت برش می‌زنند.

مزایا و معایب نورد سرد

فرایند نورد سرد دارای مزایای بسیار و همچنین معایبی است که در ادامه به‌طور مفصل آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

مزایا

• امکان کنترل دقیق ضخامت و ابعاد محصولاتی با ابعاد خاص مانند توری لوزی
• ایجاد ورق‌هایی صاف و یکنواخت
• بهبود خواص مکانیکی فلزات
• افزایش استحکام و چقرمگی ورق‌ها
• مقاومت بهتر در برابر سایش و خوردگی
• امکان کنترل دقیق تحمل‌پذیری فلزات
• ایجاد ورق‌های فلزی با ضخامت یکسان و ثابت مانند ورق پانچ
• استفاده کارآمد از مواد
• کاهش هزینه مواد اولیه و صرفه‌جویی

معایب

• موادی که شکل‌پذیری آن‌ها پایین است؛ امکان ترک خوردگی آنها در فرایند این نورد وجود دارد.
• فولاد نورد سرد برای ایجاد اشکال هندسی پیچیده مناسب نیست، چراکه‌ ممکن است ابعاد و توزیع یکنواخت ضخامت با مشکلاتی روبرو شود.
• امکان چروک شدن یا نقص سطحی ورق‌های نازک در حین فرایند وجود دارد.
• دستگاه‌های استفاده شده در نورد‌ سرد به‌دلیل استفاده‌ مکرر به تعمیر و نگهداری نیاز دارند.
• به تجهیزات مخصوص، سیستم کنترل دقیق ‌و ابزارهای خاصی نیاز دارد که هزینه تهیه آن‌ها بیشتر از فرایندهای شکل‌دهی دیگر است.

پرکاربردترین محصولات ساخته شده با نورد سرد

طیف و‌سیعی از‌ صنایع از فولاد نورد سرد استفاده می‌کنند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

• در صنایع خودروسازی برای ساخت اجزای شاسی و قطعات ساختاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• از این محصول در ساختمان‌سازی و معماری برای ساخت سقف، اجزای تزئینی، روکش و غیره استفاده می‌کنند.
• ورق‌های مسی و آلومینیومی که از طریق نورد سرد تهیه شده‌اند؛ به‌دلیل رسانا بودن و مقاومت بالا کاربردهای زیادی در صنعت برق و الکترونیک دارند.
• فولاد نورد سرد در قطعات هواپیما، موشک و صنایع هوافضا و دفاعی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تفاوت نورد سرد و گرم چیست؟

مهم‌ترین تفاوت این دو مدل نورد، فرایند تولید آن‌ها است. نورد گرم در دمای بسیار بالا انجام می‌شود در حالی‌که فرایند نورد سرد در دمای پایین صورت می‌گیرد. بدین‌ ترتیب، محصولات با ضخامت،‌ شکل ‌و ابعاد مختلفی بدست می‌آید.

به‌دلیل متفاوت بودن فرایند تولید، محصول نهایی بدست آمده در نورد سرد و گرم کاربردهای مختلفی دارند. به‌طور مثال، برای فولاد ساختمانی از محصولات گرم محسوب می‌شود و نورد سرد نیز در صنایع خودروسازی، هوافضا، تولید مفتول گالوانیزه و بسیاری از موارد دیگر مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.